Khuê Văn Các xây dựng vào năm 1805 dưới triều vua Gia Long nằm chính giữa lớp cổng thứ 3 của khu Nội tự Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám.
Công trình kiến trúc này do Tổng trấn Bắc thành Nguyễn Văn Thành cho xây dựng với kiến trúc 2 tầng 8 mái, tầng dưới là 4 trụ gạch, bốn bề trống không. Tầng trên là kiến trúc gỗ hai tầng mái lợp ngói ống, xung quanh là lan can con tiện gỗ. Bốn mặt gác trổ 4 cửa sổ hình tròn với 16 trấn song con tiện tượng trưng cho các tia của sao Khuê đang tỏa sáng. Phía trên treo một tấm biển sơn son thiếp vàng đề 3 chữ Hán: “Khuê Văn Các”.
Xung quanh 4 mặt có các câu đối chữ Hán ca ngợi vẻ đẹp văn hóa, văn chương như:
Hi triều phấn sức long văn trị
Kiệt các trân tàng tập đại quan
Dịch nghĩa: Đời thịnh tô điểm nền văn trị, Lầu gác lộng lẫy lưu giữ vẻ đẹp tuơi.
Hay:
Khuê tinh thiên lãng nhân văn xiển
Bích thủy xuân thâm đạo mạch trường
Dịch nghĩa: Sao Khuê sáng giữa trời, nhân văn rạng tỏ, Sông Bích đượm sắc xuân, đạo học dài lâu.
Hai bên gác Khuê Văn có hai cửa nhỏ là: Bí văn (văn chương trau chuốt, sáng sủa) và Súc văn (văn chương hàm ý, súc tích). Đây có thể coi là hai tiêu chí cơ bản của văn chương để người nho sinh phấn đấu, rèn luyện.
Ngày nay, công trình Khuê Văn Các tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã được chọn làm biểu tượng của Thủ đô Hà Nội nghìn năm văn hiến với khát vọng vẻ đẹp của văn hóa nước nhà sẽ mãi tỏa sáng như sao Khuê giữa bầu trời.
Khuê Văn Các (Khuê Constellation Pavilion) was built in 1805 under the reign of King Gia Long, was in the center of the second courtyard of Văn Miếu – Quốc Tử Giám.
This construction was built by Nguyễn Văn Thành - chief of the North part in an unique style: it is a wooden pavilion with double roofs of pipe-shape tiles, decorated in four corners with terra-cotta. Khuê Văn Các was built on four square brick pillars with no wall. The edges of the pavilion are wooden, well – carved decors, with well – engraved handrails and four circular windows attached with 16 spikes radiating outward, symbolizing the shining Khuê Constellation. On the pavilion hangs a red board with three golden characters: Khuê Văn Các.
On the sides of Khuê Văn Các are engraved couples of sentences praising the significance of literature:
1. The prosperous life is decorated by Văn governance
Luxury pavilion stores treasure and success
2. As the Khuê constellation shines in the sky, humanity is known everywhere
The water of Bích river is full of spring scenery, the doctrine source is long
There are two small gates: Súc Văn (the magnificence and conciseness of the text) and Bí Văn (the beauty of the character).
Khuê Văn Các pavilion has been chosen as the symbol of Hanoi capital with a thousand years’s culture and the beauty of culture likened to the Khuê constellation.