2
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Mậu Thìn (1448)

Niên hiệu: Thái Hòa thứ 6 (1448)

Ngày dựng: Ngày 15 tháng 8 năm 1484

Kích thước:

Bia: Chiều cao 152cm, chiều rộng 107cm, dày 18cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 180cm, chiều rộng 117cm, chiều cao 33cm

Đặc điểm: Trán bia: trọng tâm là mây ba cụm hình khánh đỡ mặt trời, mây lửa ba ngọn tỏa đều sang hai bên. Hoa kim ngân và chùm mây lửa ba ngọn tỏa đều sang hai bên. Hai góc có vân mây xoắn móc. Diềm bia: Hoa dây kim ngân, hoa sen, hoa lựu và hoa hải đường. Rùa: mặt hơi nghiêm nghị, dáng như đang bơi, chân 5 móng, có đuôi nhỏ vắt lên mai.

Thông tin chi tiết: Khoa thi Hội đầu tiên được tổ chức dưới triều vua Lê Nhân Tông, có 750 thí sinh, lấy đỗ 27 người. Vua Lê Nhân Tông ngự ra điện Tập Hiền đích thân ra đề văn sách. Các quan Độc quyển là Môn hạ sảnh Tả ty Tả nạp ngôn, Tri Bắc đạo quân dân bạ tịch Nguyễn Mộng Tuân, Hàn lâm viện Thừa chỉ Học sĩ Trình Thuấn Du, Quốc Tử Giám Tế tửu Nguyễn Tử Tấn dâng quyển tiến đọc. Sau khi xem xét, vua lựa chọn ban thứ tự cao thấp xuất thân cho 27 vị Tiến sĩ tân khoa theo Tam giáp, trong đó đỗ đầu là Trạng nguyên Nguyễn Nghiêu Tư, người xã Phù Lương, huyện Võ Giàng (nay thuộc huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh). Đỗ Bảng nhãn là Trịnh Thiết Trường người xã Đông Lý, huyện Yên Định (nay thuộc huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa). Thám hoa là Chu Thiêm Uy người làng Hương Quất, huyện Tứ Kỳ (nay thuộc huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương).

Mọi nghi thức ban cấp áo mũ, yến tiệc cho tân khoa đều tuân theo lệ cũ. Duy có việc dựng đá đề tên thì lúc đó chưa kịp cử hành. Đến năm Hồng Đức thứ 15 (1484), nhà vua xuống chiếu lệnh cho Bộ Công khắc đá đề tên, lại sai bề tôi là Đỗ Nhuận soạn văn bia, Nguyễn Tủng viết chữ, Tô Ngại viết chữ triện. Bài kí trên bia có đoạn răn dạy hậu nhân, học trò: “Sờ tấm đá này, xem bài văn này cũng nên biết cách thức khích lệ của thánh triều, kiếm tìm danh thực của tiền bối. Chọn lấy điều hay để theo mà bắt chước, đừng để cho đời sau luận bàn về đời nay, cũng như đời nay luận bàn về đời trước, thế là việc rất tốt trong việc tốt vậy”.