71
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Mậu Thìn (1748)

Niên hiệu: Cảnh Hưng 9 (1748)

Ngày dựng: ngày 26 tháng 10 năm 1748

Kích thước:

Bia: Chiều cao 204cm, chiều rộng 136cm, dày 25cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 178cm, chiều rộng 145cm, chiều cao 42cm

Đặc điểm: Trán bia hình mây, mặt trời, rồng. Diềm bia: hoa thị, xen kẽ là những bông hoa đang nở rộ. Rùa: đầu ngẩng cao, mai rùa không chạm khắc.

Thông tin chi tiết: Khoa thi Tiến sĩ năm Mậu Thìn niên hiệu Cảnh Hưng 9 (1748), được tổ chức dưới triều vua Lê Hiển Tông, thu hút 3.000 sĩ tử tham gia. Nhà vua sai Đặc sai Phó tướng Đô hiệu điểm ty đô hiệu điểm Khanh quận công Trịnh Kiều làm Đề điệu, Công bộ Thượng thư Liêu Đình hầu Lê Hữu Kiều làm Tri cống cử, Hình bộ hữu Thị lang hành Lễ bộ Tả thị lang Lâm Xuyên bá Nguyễn Phùng Thì, Công bộ hữu Thị lang hành Phó đô Ngự sử kiêm Đông các học sĩ Tả chính ngôn Thư Trạch hầu Vũ Công Trấn làm Giám thí, cùng các viên hữu ty chia giữ các việc, lấy đỗ 13 người.

Ngày 25 tháng 5 thi Điện, vua Lê Hiển Tông xem quyển và ban cho Nguyễn Huy Oánh người xã Lai Thạch huyện La Sơn (nay thuộc xã Song Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) đỗ Thám hoa, 1 người đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) là Trịnh Xuân Chú người xã Hoa Lâm huyện Đông Ngạn (nay thuộc thôn Thái Bình, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội) và ban cho 11 người đỗ Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ xuất thân.

Năm 1748, Bộ Công cho dựng bia đá Đề danh Tiến sĩ khoa thi này. Bài ký do Đặc tiến kim tử vinh lộc đại phu Tả tư giảng thiêm sai tri Thị nội Thư tả Lại phiên Hàn lâm viện thừa chỉ Đạo Phái bá Dương Công Chú soạn bài ký có đoạn khuyên răn kẻ sĩ “Kẻ sĩ được ghi tên vào tấm đá này, ắt nên giữ lòng trong sạch, tiết tháo kiên trinh, giúp đời hành đạo, giúp vua ban ơn cho dân, ngõ hầu công danh sự nghiệp được khắc vào chuông đỉnh, thêu lên cờ hiệu, cùng với tấm đá này soi tỏ mới không hổ thẹn với khoa danh. Thảng hoặc có kẻ quỳ gối uốn mình, tô vẽ giả dối, ngọc vết khó giấu, đá vết khó mài, công luận ngàn năm, há chẳng đáng sợ sao!”. Đặc tiến kim tử Vinh lộc Đại phu Suy trung dực vận công thần Tham tụng Lễ bộ Thượng thư kiêm Đông các Hiệu thư Kiều quận công Nguyễn Công Thái nhuận sắc. Trung thư giám Cẩn sự lang đồng Tri phủ Đào Đăng Hài viết chữ. Hai đội lấy đá xã An Hoạch huyện Đông Sơn khắc chữ.