47
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Bính Thìn (1676)

Niên hiệu: Vĩnh Trị thứ 1 (1676)

Ngày dựng: Ngày 2 tháng 3 năm 1717

Kích thước:

Bia: Chiều cao 187cm, chiều rộng 134cm, dày 25cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 198cm, chiều rộng 134cm, chiều cao 43cm

Đặc điểm: Trán bia trang trí theo hình thức mây vờn, rồng chầu mặt trời (trăng). Diềm bia: trang trí hoa dây xếp theo lối hoa và dây leo uốn khúc hình sin đều đặn. Rùa: đầu ngẩng cao, mai rùa chạm khắc hình quy bối (lục lăng).

Thông tin chi tiết: Tháng 3 năm Bính Thìn (1676), vua Lê Hy Tông cho tổ chức thi Hội các Cống sĩ trong nước, lại sai Trung quân Đô đốc phủ Tả đô đốc, Chưởng phủ sự Phó đô tướng, Thái tể, Khê Quận công Trịnh Trượng làm Đề điệu; Bồi tụng, Binh bộ Thượng thư, Yên Lĩnh tử Nguyễn Mậu Tài làm Tri cống cử; Bồi tụng, Lễ bộ Tả Thị lang, Nhập thị Kinh diên Đặng Công Chất và Lễ bộ Hữu thị lang, Bồi thị Kinh diên, Thọ Nham tử Nguyễn Đình Chính làm Giám thí, cùng các quan hữu ty chia giữ các việc. Khoa thi này thu hút đến 3000 người dự thi, nhưng chỉ chọn lấy 20 người xuất sắc nhất.

Đến ngày mồng 3 tháng 6, người đỗ thi Hội được vào sân Điện trả lời câu hỏi về ý nghĩa cốt yếu trong chín kinh và đạo trị nước xưa nay. Hôm sau, quan Độc quyển nâng quyển lên đọc, Lê Hy Tông đích thân xem xét, lấy Nguyễn Quý Đức, người xã Thiên Mỗ huyện Từ Liêm (nay là phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội) đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ Đệ tam danh (Thám hoa), 3 người đỗ Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) và 16 người đỗ Đồng Tiến sĩ xuất thân. Các vị thi đỗ khoa này đều nhận được đãi ngộ cực kỳ long trọng: Họ được loa xướng tên, được bộ Lễ rước bảng vàng treo ngoài cửa nhà Quốc học, được ban cho áo mũ yến tiệc, ơn vinh theo thứ bậc khác nhau. Ngày 18 tháng 7, nhà vua cho các Tiến sĩ vinh quy về làng.

Bia Tiến sĩ khoa Bính Thìn (1676) được dựng vào năm Vĩnh Thịnh thứ 13 (1717) dưới thời vua Lê Dụ Tông. Người soạn văn bia là Cẩn Sự lang, Hàn lâm viện Hiệu thảo Dương Bật Trạc; nhuận sắc văn bia là Tá Lý công thần, Đặc tiến Kim tử Vinh lộc đại phu, Tham tụng, Lại bộ Thượng thư, kiêm Đông các Đại học sĩ, Thiếu phó, Liêm quận công Nguyễn Quí Đức; Thị nội thư tả Thuỷ binh phiên, Tướng sĩ lang Phó sở sứ Ngô Bảo viết chữ; Kim Quang môn Đãi chiếu, Triện thích Thái hàm, Tự thừa, Liêu Tường nam Nguyễn Đình Huy khắc chữ.


Reign title: Vĩnh Trị I (1676) 

Erection time: on 2nd of 3rd Lunar month of 1717 

Size of stele: 187cm in height, 134cm in width, 25cm in thickness 

Shape: Flat, stone gray color

The arched pediment is decorated with beautiful decorations. The big writing under pediment, showing the name of stone in big Seal characters. The text engraved on the body part of stone stele showing the important imformation of examination in ancient characters characters. The edging is decorated. The pedestal is in the shape of subtle tortoise.

Stele records of Doctoral laureates of Bính Thìn royal exam under the reign title of Vĩnh Trị I (1676) was erected on 2nd of 3rd Lunar month of 1717. King Lê Dụ Tông ordered more stone stelae to be erected for examinations which lacked such memorials, and requested competent mandarins to write appropriate inscriptions in order to preserve for future generations.

In the Spring of 3rd Lunar month of the year of Bính Thìn, Duke Trịnh Trượng was assigned as Chief Examiner; the Vice-Minister of Rites Đặng Công Chất and the Vice-Minister of Rites, Viscount Nguyễn Đình Chính were appointed as Supervisors. The examination was also overssen by the concerned mandarins.

Of around 3000 participants, 20 were recognized as excellent, having passed scrupulously-designed tests:1 candidate became 1st-class Tiến sĩ, 3 candidates becam 2nd –class Tiến sĩ, and 16 candidates became 3rd –class Tiến sĩ.