36
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Quý Mùi (1643)

Niên hiệu: Phúc Thái thứ 1 (1643)

Ngày dựng: Ngày 16 tháng 11 năm 1653

Kích thước:

Bia: Chiều cao 163cm, chiều rộng 119cm, dày 26cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 146cm, chiều rộng 117cm, chiều cao 26cm

Đặc điểm: Trán bia trang trí mây, rồng chầu mặt trời (trăng). Diềm bia: hoa dây, có hình ảnh khỉ đang rượt đuổi bắt chim, diềm phải chạm hai người mặc áo thụng phía sau là cái cày phía trước là hình con trâu trong tư thế lồng chạy; diềm trái chạm một người mặc áo thụng; diềm chân bia bên trái là hổ, bên phải là rồng. Rùa: đầu ngẩng cao, mai rùa không chạm khắc.

Thông tin chi tiết: Khoa thi Hội năm Quý Mùi niên hiệu Phúc Thái thứ 1 (1643), sĩ tử trong thiên hạ đến đua tài có đến 2.000 người, vào trúng cách chỉ được 9 người.

Ngày thi Điện, vua Lê Chân Tông sai Đề điệu là Thái bảo Kiên quận công Trịnh Quân, Tri cống cử là Ngự Sử đài Đô Ngự sử Thọ Lĩnh hầu Nguyễn Nghi, Giám thí là Lễ bộ Tả thị lang kiêm Hàn lâm viện Thị giảng, Tham Chưởng Hàn lâm viện sự Thọ Diên hầu Dương Trí Trạch, Lại bộ Hữu thị lang Mỹ Thọ bá Nguyễn Quang Minh chia giữ các việc. Sau khi dâng quyển lên đọc. Nhà vua đích thân xem và định thứ bậc, ban cho 2 người đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) là Nguyễn Khắc Thiệu người phường Hà Khẩu, huyện Thọ Xương (nay thuộc phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) và Lê Hiệu người xã Quan Trung huyện Đông Thành (nay thuộc xã Sơn Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An), lại ban cho 7 người đỗ Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ xuất thân.

Năm 1653, Bộ Công cho dựng bia đá Đề danh Tiến sĩ khoa thi này. Bài ký do Cẩn sự lang Hàn lâm viện Hiệu thảo Nguyễn Đình Chính soạn có đoạn khuyên răn các vị Tiến sĩ: “Thế thì người được khắc tên vào tấm đá này nên cảm kích khắc ghi ơn lớn, dồi mài danh tiết, lấy việc trí quân trạch dân làm trách nhiệm, lấy việc giúp đời hành đạo làm niềm vui, khiến thiên hạ yên ổn như Thái Sơn, nước nhà vững như bàn thạch”. Thượng trụ quốc Dương Trí Trạch nhuận sắc bài kí trên bia. Trung thư giám Hoa văn học sinh Đàm Phú Hoành quê Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai viết chữ.