31
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Quý Hợi (1623)

Niên hiệu: Vĩnh Tộ thứ 5 (1623)

Ngày dựng: Ngày 16 tháng 11 năm 1653

Kích thước:

Bia: Chiều cao 156cm, chiều rộng 106cm, dày 17cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 145cm, chiều rộng 111cm, chiều cao 32cm

Đặc điểm: Trán bia: Trang trí theo hình thức mây vờn mặt trời (trăng). Diềm bia: Trang trí hoa dây. Rùa: đầu ngẩng cao, mai rùa không chạm khắc, có gờ ở giữa sống lưng.

Thông tin chi tiết: Khoa thi Tiến sĩ năm Quý Hợi niên hiệu Vĩnh Tộ thứ 5 (1623) được tổ chức dưới thời vua Lê Thần Tông. Các quan vâng chỉ mở khoa thi gồm: Đề điệu là Thiếu bảo Đông Quận công Lê Cánh, Tri Cống cử là Ngự sử đài Đô Ngự sử Thụy Dương hầu Nguyễn Danh Thế, Giám thí là Lễ bộ Tả Thị lang Phương Tuyền hầu Nguyễn Duy Thì, Lại bộ Hữu Thị lang Nhân Lĩnh hầu Lưu Đình Chất. Sĩ nhân trong nước dự thi đông đến hơn 3.000 người, chọn được hạng xuất sắc 7 người.

Ngày lành tháng tư mùa hạ, Hoàng thượng ngự ở điện Kính Thiên, ra bài văn sách ở sân rồng. Trong khi các sĩ tử làm bài, bỗng có Nguyễn Trật làm văn hơi sai thể thức, nên chỉ có 6 quyển được khảo duyệt mà thôi. Tuy nhiên xét theo lệ cũ, những người được vào thi Đình thì không bị truất nên vẫn cho Nguyễn Trật đỗ cuối bảng, tất cả là 7 người. Các quan hữu ty dâng quyển tiến đọc, Hoàng thượng ngự lãm. Lấy đỗ đầu là Phùng Thế Trung người xã Kim Bí, huyện Tiên Phong (nay thuộc thôn Kim Bí, xã Tiên Phong, huyện Ba Vì, Hà Nội). Đồng Tiến sĩ xuất thân gồm 6 người là Nguyễn Phi Kiến, Nguyễn Nhân Trùng, Phạm Phúc Khánh, Nguyễn Đệ, Phan Bảng và Nguyễn Trật.

Đến năm Thịnh Đức thứ nhất (1653), vua Lê Thần Tông sai từ thần dựng bia Đề danh Tiến sĩ khoa thi năm 1623. Văn bia do Dực vận Tán trị công thần Đặc tiến Kim tử Vinh lộc đại phu Thượng thư Bộ Lễ kiêm Hàn lâm viện Thị giảng Tham Chưởng Hàn lâm viện sự Bạt Quận công Thượng trụ quốc Dương Trí Trạch vâng sắc nhuận. Mậu lâm lang Hàn lâm viện Hiệu thảo Lê Đình Lại vâng sắc soạn. Trung thư giám Hoa văn học sinh, người giáp Tây Đài, phường Thịnh Quang, huyện Quảng Đức, phủ Phụng Thiên là Đỗ Công Vị vâng sắc viết chữ chân. Quang tiến Thận lộc đại phu Kim quang môn Đãi chiếu kiêm Triện thích thái thừa Quế Lan nam Nguyễn Quang Độ vâng sắc viết chữ triện. 


Reign title: Vĩnh Tộ V (1623)

Erection time: on 16th of 11th Lunar month of 1th Thịch Đức (1653)

Size of stele: 156cm in height, 106cm in width, 17cm in thickness. 

Shape: Flat, stone gray color

The pediment of the stele is decorated with a sun and rays of light. The edge of stele is engraved with peony flowers.

Stele of doctoral laureates of royal exam in 1623 belong to the Lê Trung hưng period, featuring intricate raised patterns and distinct decoration.

The examination drew more than 3,000 participants, out of whom seven were rated as winners. On an auspicious day of the 4th lunar month, His Majesty sat in the Kính Thiên Palace and set the topic for the second round of the examination. Having read the remaining six examination papers, His Majesty decided to award the title of 3rd-class to the six candidates, with Phùng Thế Trung ranked at the top of the list.