24
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Nhâm Dần (1602)

Niên hiệu: Hoằng Định thứ 3 (1602)

Ngày dựng: Ngày 16 tháng 11 năm 1653

Kích thước:

Bia: Chiều cao 170cm, chiều rộng 119cm, dày 19cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 158cm, chiều rộng 115cm, chiều cao 29cm

Đặc điểm: Trán bia: trang trí hình mây, rồng, mặt trời (trăng). Diềm bia: trang trí hình hoa dây, chim muông, Long mã. Rùa : đầu ngẩng cao, mai rùa không chạm khắc.

Thông tin chi tiết: Khoa thi Hội năm Nhâm Dần niên hiệu Hoằng Định thứ 3 (1602) được tổ chức tại Thăng Long. Các quan Đề điệu là Thái phó Vĩnh quận công Trịnh Đồng, Tri cống cử là Lại bộ Thượng thư Văn Dương hầu Lê Trạc Tú, Giám thí là Hộ bộ Tả thị lang, Cẩm Xuyên bá Phạm Văn Lan cùng tham gia tổ chức kì thi, lấy đỗ 10 người.

Ngày thi Điện, vua Lê Kính Tông đích thân xem xét, định thứ tự cao thấp, ban cho 2 người đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) là Nguyễn Đăng người xã Đại Toán huyện Quế Dương (nay thuộc xã Chi Lăng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh) và Nguyễn Văn Lễ người xã Phúc Triền huyện Đông Sơn (nay thuộc huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa), ngoài ra ban cho 8 người đỗ Đồng Tiến sĩ xuất thân.

Năm 1653, Bộ Công cho dựng bia đá Đề danh Tiến sĩ khoa thi này. Văn bia do Hàn lâm viện Đãi chế Khương Thế Hiền soạn trong đó có đoạn: “Những kẻ hậu tiến đến lau chùi tấm đá này, xem đọc văn bia, thấy người này quả là người hiền thì gắng theo cho bằng, thấy người kia dở thì tự biết để cảnh tỉnh, thế là tốt lắm. Thế thì tấm đá này dựng lên vừa là để khích lệ kẻ sĩ cho đến trăm ngàn đời sau, vừa là để bồi đắp nền tảng ức muôn năm của nước nhà, đó là việc quan hệ không nhỏ, há phải chỉ để cho đẹp mà thôi đâu!”. Thượng trụ quốc Dương Trí Trạch nhuận sắc, Đặc tiến Kim tử Vinh lộc đại phu Trần Xuân viết chữ, Quang tiến Thận lộc đại phu Nguyễn Quang Độ khắc chữ.