Niên hiệu: Quang Hưng thứ 18 (1595)

Ngày dựng: Ngày 16 tháng 11 năm 1653

Kích thước:

Bia: Chiều cao 169cm, chiều rộng 123cm, dày 25cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 190cm, chiều rộng 125cm, chiều cao 27cm

Đặc điểm: Trán bia: trang trí hình mây, mặt trời (trăng), hạt ngọc, tinh tú. Diềm bia: trang trí hình hoa dây, chim muông, hoa sen. Rùa : đầu ngẩng cao, mai chạm khắc hình quy bối (lục lăng).

Thông tin chi tiết: Khoa thi năm Ất Mùi niên hiệu Quang Hưng thứ 18 (1595) là khoa thi đầu tiên nhà Lê tổ chức tại Thăng Long sau khi dẹp nhà Mạc. Sĩ tử về kinh đô dự thi Hội lên đến 3000 người, chọn trúng cách được 6 người vào thi Đình.

Vua Lê Thế Tông đích thân ra đề bài văn sách hỏi về phương pháp trị nước. Quan Đề điệu là Thái uý Đoan quốc công Nguyễn Hoàng, Tri cống cử là Lại bộ Thượng thư, Thiếu phó Quỳnh quận công Nguyễn Mậu Tuyên, Lễ bộ Tả thị lang, Hoà Lễ bá Ngô Tháo, Hộ bộ Hữu thị lang Hồ Bỉnh Quốc chia giữ các việc. Đến khi dâng quyển lên đọc, hoàng thượng đích thân xem xét, ban thứ tự cao thấp cho 2 người là Hoàng giáp gồm Nguyễn Thực người xã Vân Điềm huyện Đông Ngàn (nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội) và Nguyễn Nhật Tráng người xã Yên Quyết huyện Từ Liêm (nay thuộc phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội); ban cho 4 người đỗ Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ xuất thân.

Năm 1653, Bộ Công khắc đá đề tên các vị Tiến sĩ khoa thi này dựng ở cửa nhà Thái học, xuống sắc chỉ sai Quang tiến Thận lộc đại phu Nguyễn Văn Lễ soạn bài văn kí, trong đó có đoạn ca ngợi cảnh thái bình thịnh trị, người tài liên tiếp xuất hiện từ khoa cử: “Khoa cử ngày một khuếch trương, nhân tài nối nhau xuất hiện; bậc đức vọng làm trụ đá miếu đường, người tài danh làm cột rường điện các, đưa sinh dân lên chỗ tươi sáng thịnh giàu, thu vũ trụ vào chốn thái bình an lạc. Mênh mông thay văn giáo chấn hưng, rực rỡ thay nho phong mở rộng. Đó là thời nhân văn sáng rệt, giáo hoá tốt lành”. Thượng trụ quốc Dương Trí Trạch vâng nhuận sắc, Trung thư giám Hoa Văn học sinh Nguyễn Lĩnh viết chữ, Quang tiến Thận lộc đại phu Nguyễn Quang Độ khắc chữ.