18
Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1580)

Niên hiệu: Quang Hưng thứ 3 (1580)

Ngày dựng: Ngày 16 tháng 11 năm 1653

Kích thước:

Bia: Chiều cao 164cm, chiều rộng 116cm, dày 20cm

Đế bia (rùa): Chiều dài 163cm, chiều rộng 123cm, chiều cao 35cm

Đặc điểm: Trang trí: lân chầu, mặt trời. Diềm bia: hoa lan, hoa sen, hoa mai. Rùa: đầu ngẩng cao, mai rùa không chạm khắc, có gờ ở giữa sống lưng.

Thông tin chi tiết: Khoa thi Tiến sĩ năm Canh Thìn (1580) là khoa thi Tiến sĩ đầu tiên của thời Lê Trung Hưng. Bấy giờ trong nước còn nhiều việc, chưa được rảnh rỗi, nhưng triều đình vẫn lo mở khoa thi Hội tại ấp thang mộc (nay thuộc tỉnh Thanh Hóa). Lại đặc sai các quan Đề điệu, Tri cống cử, Giám thí khảo xét kẻ sĩ có văn học, lấy trúng cách được 6 người.

Ngày hôm sau thi Điện, vua Lê Thế Tông đích thân xét chọn, ban Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) cho 4 người là: Nguyễn Văn Giai người xã Phù Lưu Trường huyện Thiên Lộc (nay thuộc huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh), Phùng Khắc Khoan người xã Phùng Xá huyện Thạch Thất (nay thuộc xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội), Phạm Văn Lan người xã Vũ Lăng huyện Thượng Phúc (nay thuộc huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội), Đặng Đôn Phục người xã Tả Thiên Lộc huyện Thiên Lộc (nay thuộc huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh) và 2 người đỗ Đồng Tiến sĩ xuất thân. Lại ban cho ân vinh rất hậu, sủng ái rất nhiều.

Do bận việc nước, triều đình chưa kịp làm theo quy chế khắc đá Đề danh Tiến sĩ. Phải đến năm Thịnh Đức năm thứ nhất (1653), vua Lê, chúa Trịnh mới sai Bộ Công dựng bia, lại sai Hàn lâm viện Đãi chế Khương Thế Hiền soạn văn bia, Thượng trụ quốc Dương Trí Trạch nhuận sắc, Trung thư giám Hoa văn học sinh Phạm Văn Vị viết chữ, Quang tiến thận lộc đại phu Kim quang môn Đãi chiếu triện thích thái hàm Quế Lan nam Nguyễn Quang Độ khắc chữ đề danh Tiến sĩ khoa thi này.